Tọa đàm khoa học Nhà số 113A đường Đặng Dung: Từ căn cứ bí mật đến không gian di sản giữa lòng thành phố
Tốc độ:1x
(QK7 Online) - Ngày 14/11, Trung tâm Bảo tồn Di tích (Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh) đã phối hợp cùng Ủy ban nhân dân phường Tân Định tổ chức tọa đàm khoa học với chủ đề “Di tích lịch sử Nhà số 113A đường Đặng Dung, phường Tân Định, Thành phố Hồ Chí Minh” nhằm hoàn thiện, đề xuất xếp hạng di tích đối với "địa chỉ đỏ" này.
Đoàn chủ tọa điều hành buổi tọa đàm.
Dự buổi tọa đàm có Đại tá Nguyễn Thành Trung, Chính uỷ Bộ Tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh, đại diện Sở Văn hoá, Thể thao thành phố, các cựu chiến binh, nhân chứng lịch sử và hơn 50 nhà khoa học, nhà nghiên cứu.
Đại biểu các cơ quan chức năng và nhân chứng lịch sử dự chương trình.
Nỗ lực đưa di tích về đúng vị thế
Theo Quyết định số 1156/QĐ-UBND ngày 30 tháng 8 năm 2025, Nhà số 113A đường Đặng Dung, phường Tân Định đã được đưa vào Danh mục kiểm kê di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh của Thành phố Hồ Chí Minh. Việc tổ chức Tọa đàm khoa học nhằm khẳng định giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học của di tích, tạo cơ sở vững chắc để trình hồ sơ lên cấp có thẩm quyền công nhận xếp hạng di tích Nhà số 113A đường Đặng Dung. Đặc biệt trong bối cảnh địa phương đang tiến hành sắp xếp đơn vị hành chính, việc định danh và bảo tồn các "địa chỉ đỏ" càng cần thực hiện hiệu quả, kịp thời.
Tại buổi tọa đàm các nhân chứng, nhà nghiên cứu lịch sử phát biểu tham luận làm sáng tỏ vai trò đặc biệt của nhà số 113A đường Đặng Dung. Thạc sĩ Nguyễn Thị Thúy Hường, Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích nhấn mạnh sự cần thiết phải xác lập tên gọi chính xác cho di tích, tránh sự nhầm lẫn và thiếu sót trong việc truyền tải thông tin lịch sử. Ông Nguyễn Quốc Độ, Phó Chủ nhiệm Câu Lạc bộ Truyền thống Kháng chiến Khối Vũ trang Biệt động Quân khu Sài Gòn - Gia Định khẳng định nơi đây không chỉ gọi là "Hộp thư bí mật" mà còn là "Cơ sở bí mật" với nhiều chức năng quan trọng
Bà Lê Tú Cẩm, Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu tham luận.
Căn cứ bất khuất của Biệt động Sài Gòn
Nhà số 113A đường Đặng Dung không chỉ là một ngôi nhà dân dụng bình thường mà là một chứng tích lịch sử hiếm hoi, thể hiện nghệ thuật tổ chức cách mạng trong lòng đô thị. Ngôi nhà được Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân Trần Văn Lai (Năm U-son) cùng vợ chồng ông Đỗ Miễn và bà Nguyễn Thị Sự mua lại và cải tạo, nhằm mục đích phục vụ hoạt động bí mật của lực lượng Biệt động Sài Gòn.
Dưới nghệ thuật ngụy trang tinh vi, ông Đỗ Miễn và bà Nguyễn Thị Sự, lấy danh nghĩa thương gia, thợ trang trí nội thất lành nghề đã mở Quán cà phê Đỗ Phủ - Cơm Tấm Đại Hàn, đã tạo ra một lớp ngụy trang hoàn hảo; giúp các chiến sĩ Biệt động qua lại liên lạc một cách hợp pháp, an toàn, qua mắt được mạng lưới tình báo, cảnh sát chìm nổi dày đặc của địch. Đặc biệt, vị trí nguy hiểm gần nhà Trung tướng Việt Nam Cộng hòa Ngô Quang Trưởng cũng chính là nơi địch không ngờ tới nhất.
Đại tá Nguyễn Thành Trung, Chính uỷ Bộ Tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu tại buổi tọa đàm.
Vợ chồng ông bà Đỗ Miễn đã xây dựng 2 hộp thư bí mật, 2 căn hầm nổi (dùng để nuôi chứa cán bộ, ém vũ khí) và lối thoát hiểm ngay tại căn nhà bảo đảm chiến đấu A.20 - A.30 Biệt động Sài Gòn - Gia Định; cán bộ, chiến sĩ cách mạng đã lui tới liên lạc, chuyển giao thư từ, tài liệu, tiền bạc, thuốc chữa bệnh, chỉ thị chiến đấu, góp phần vào các chiến dịch chiến lược của cách mạng miền Nam.
Xây dựng “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống
Gia đình Anh hùng LLVTND Trần Văn Lai, đặc biệt là ông Trần Vũ Bình, con trai ông có đóng góp to lớn trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích Nhà 113A Đặng Dung; đến hiện tại, di tích đang được bảo tồn gần như nguyên trạng.
Phát biểu tại hội thảo, ông Trần Vũ Bình chia sẻ định hướng đưa di tích trở thành một địa điểm học tập ngoại khóa thường xuyên cho học sinh, sinh viên, nơi các em được giao lưu, nói chuyện truyền thống với nhân chứng lịch sử, chiến sĩ biệt động năm xưa, cảm nhận không khí, chạm vào hiện vật, qua đó bồi đắp lòng yêu nước một cách tự nhiên và sâu sắc.
Đồng thời, phối hợp Uỷ ban nhân dân phường tổ chức tuyến tham quan “Dấu ấn cách mạng phường Tân Định”, kết nối các địa điểm lịch sử, văn hóa đặc trưng của phường như Chợ Tân Định, Chùa Ngọc Hoàng, Đền Đức Thánh Trần Hưng Đạo, Nhà 113A Đặng Dung.
Ông Trần Vũ Bình đã dành trọn tâm huyết, tuổi trẻ để giữ gìn di sản Biệt động Sài Gòn.
Tọa đàm khoa học về Nhà số 113A đường Đặng Dung là lời khẳng định mạnh mẽ cho quyết tâm bảo tồn, phát huy giá trị lịch sử của Thành phố Hồ Chí Minh. Việc chính thức công nhận và xếp hạng di tích mang ý nghĩa cấp thiết, góp phần tri ân những cống hiến thầm lặng, vĩ đại của lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Định anh hùng.